SPIS TREŚCI
Preambuła
Rozdział I Objaśnienie terminów
Rozdział II Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci
Rozdział III Zasady i procedury podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia małoletniego lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego
Rozdział IV Zasady ochrony danych osobowych i wizerunku małoletniego
Rozdział V Procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi w internecie oraz utrwalonymi w innej formie
Rozdział VI Zasady ustalenia planu wsparcia dziecka po ujawnieniu krzywdy
Rozdział VII Zasady aktualizacji Standardu Ochrony Małoletnich oraz zakres kompetencji osób odpowiedzialnych za przygotowanie personelu Ośrodka do stosowania Standardów Ochrony Małoletnich
Rozdział VIII Zasady udostępniania rodzicom i podopiecznym Standardów do zapoznania się z nimi i ich stosowania
Rozdział IX Zapisy końcowe
Załączniki
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1304 ze zm.);
- Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1606);
Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez personel placówek wsparcia dziennego Caritas Archidiecezji Katowickiej Ośrodek św. Jacka jest działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie. Każdy członek Ośrodka św. Jacka traktuje dziecko z szacunkiem oraz uwzględnia jego potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przez kogokolwiek wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie. Personel Ośrodka, realizując te cele, działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych Ośrodka oraz swoich kompetencji.
Standardy ochrony dzieci przed krzywdzeniem, to zasady, których przyjęcie i wdrożenie sprawiają, że placówki Ośrodka św. Jacka są bezpieczne dla dzieci. Wdrożenie standardów oznacza, że każda zatrudniona w Ośrodku osoba potrafi zidentyfikować sytuacje, w których bezpieczeństwo dziecka jest zagrożone. Każdy pracownik wie także, jakie działania podjąć, aby zapewnić dzieciom bezpieczeństwo.
Rozdział I
Objaśnienie terminów
- Personelem lub członkiem personelu jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, członek organizacji, a także wolontariusz i stażysta.
- Dzieckiem/małoletnim/podopiecznym jest każda osoba do ukończenia 18. roku życia.
- Opiekunem dziecka jest osoba uprawniona do reprezentacji dziecka, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny. W myśl niniejszego dokumentu opiekunem jest również rodzic zastępczy.
- Zgoda rodzica dziecka oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców dziecka/opiekunów prawnych. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny.
- Przez krzywdzenie dziecka należy rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym członka personelu organizacji lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbywanie.
- Osoba odpowiedzialna za Politykę ochrony dzieci przed krzywdzeniem to wyznaczony przez dyrektora członek personelu sprawujący nadzór nad realizacją Polityki ochrony dzieci przed krzywdzeniem w organizacji.
- Dane osobowe dziecka to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka.
Rozdział II
Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci
- Personel Ośrodka św. Jacka posiada wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwraca uwagę na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci.
- Osobą wyznaczoną do przyjmowania zgłoszeń dotyczących krzywdzenia dzieci i prowadzenia interwencji jest kierownik placówki, a w sytuacji, kiedy kierownik jest osobą krzywdzącą, wówczas interwencja prowadzona jest przez dyrektora Ośrodka.
- W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka personel Ośrodka podejmuje rozmowę z opiekunami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując ich do szukania dla siebie pomocy.
- Personel monitoruje sytuację i dobrostan dziecka.
- Personel zna i stosuje zasady bezpiecznych relacji personel–dziecko i dziecko–dziecko ustalone w placówce. Zasady stanowią Załącznik nr 1 do niniejszej Polityki.
- Rekrutacja personelu odbywa się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji personelu. Zasady stanowią Załącznik nr 2 do niniejszej Polityki.
Rozdział III
Zasady i procedury podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia małoletniego lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego
- Zakres zadań poszczególnych pracowników placówki w przypadku podejrzenia lub uzyskania informacji, że małoletni podopieczny jest krzywdzony:
- Dyrektor Ośrodka św. Jacka w Katowicach:
- Przyjmuje zgłoszenie od kierownika o krzywdzeniu lub podejrzeniu krzywdzenia małoletniego i sporządza notatkę służbową.
- Prowadzi nadzór nad podjętymi działaniami.
- Zapewnia pomoc kierownikom i wychowawcom w realizacji ich zadań np. ułatwia konsultacje trudnych spraw ze specjalistami, organizuje szkolenia w zakresie reagowania na przemoc wobec małoletnich.
- Kierownik placówki
- Przyjmuje zgłoszenie od wychowawcy o krzywdzeniu lub podejrzeniu krzywdzenia małoletniego.
- Bierze udział w rozmowie z opiekunami prawnymi.
- W sytuacjach podejrzenia przemocy domowej wobec małoletniego podejmuje decyzję o zgłoszeniu zaistniałego zdarzenia do pracownika socjalnego lub właściwego komisariatu Policji, w celu wszczęcia procedury „Niebieskiej Karty”.
- W przypadku, gdy małoletni doświadcza przemocy domowej lub jeżeli rodzice/opiekunowie prawni odmawiają współpracy z placówką składa wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu lub zawiadamia policję lub prokuraturę o podejrzeniu przestępstwa.
- W przypadku zagrożenia zdrowia lub życia małoletniego zawiadamia policję.
- W sytuacji, w której sprawcą przemocy jest osoba dorosła spoza rodziny zawiadamia policję.
- W przypadku, gdy sprawcą przemocy jest nieletni a wcześniejsze metody postępowania w świetlicach okazały się nieskuteczne zawiadamia opiekunów prawnych i inne instytucje sprawujące opiekę nad dzieckiem i rodziną.
- Organizuje pomoc psychologiczno-pedagogiczną dla małoletniego.
- Uzyskuje od rodziców i opiekunów informacje zwrotne na temat realizacji w placówce Standardów ochrony małoletnich przed krzywdzeniem.
- Kieruje w razie potrzeby dziecko i rodziców do placówek specjalistycznych.
- Informuje rodziców o możliwych kierunkach wsparcia podopiecznego.
- Opracowuje wspólnie z wychowawcami plan wsparcia dziecka krzywdzonego,
- Dba o to by, na terenie placówki znajdowały się powszechnie dostępne informacji o organizacjach i instytucjach pomagających ofiarom przemocy.
- Pomaga wychowawcom we właściwym postępowaniu względem ofiary przemocy.
- We współpracą z wychowawcami dba o to, żeby rodzice znali obowiązujące w placówce Standardy Ochrony Małoletnich, zachęca opiekunów dzieci do angażowania się w działania na rzecz Ochrony Małoletnich.
- Dokumentuje pisemnie podejmowane działania w formie karty interwencji Załącznik nr 3
- Prowadzi rejestr interwencji Załącznik nr 8
- Wychowawca
- Przyjmuje zgłoszenie o podejrzeniu przemocy wobec małoletniego, sporządza notatkę służbową.
- Powiadamia kierownika placówki.
- Przeprowadza rozmowę z małoletnim.
- W przypadku gdy podopieczny ma obrażenia przeprowadza go do miejsca udzielenia pomocy.
- Opracowuje wspólnie z kierownikiem plan wsparcia krzywdzonego.
- Po konsultacji z kierownikiem pozostaje w kontakcie z rodzicami pokrzywdzonego.
- Udziela wsparcia podopiecznemu oraz monitoruje jego sytuacje na terenie świetlicy.
- Monitoruje grupę rówieśniczą, by skutki przemocy nie wpływały na sytuację podopiecznego.
- Dba o realizację treści z zakresu bezpieczeństwa i profilaktyki w bieżącej pracy z podopiecznymi.
- Niepedagogiczni pracownicy placówki:
- Reagują na przejawy przemocy oraz niepokojące zachowania, których mogą być świadkami.
- Zgłaszają obserwowane niepokojące sygnały kierownikowi lub wychowawcy.
- Dyrektor Ośrodka św. Jacka w Katowicach:
- Procedura postępowania w przypadku podejrzenia, że podopieczny jest ofiarą przemocy domowej:
- Przyjęcie informacji o podejrzeniu krzywdzeniu podopiecznego, sporządzenie notatki służbowej.
- Jeśli osobą przyjmującą zgłoszenie jest wychowawca to informuje o zaistniałym fakcie lub zdarzeniach kierownika.
- Kierownik przeprowadza rozmowę z poszkodowanym (gdzie i kiedy doszło do zdarzenia lub zdarzeń, jaka była ich częstotliwość itd.).
- W przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa kierownik powiadamia policje, która podejmuje dalsze działania.
- Kierownik składa wniosek do odpowiedniej instytucji.
- Kierownik wypełnia kartę interwencji Załącznik nr 3
- Procedura postępowania w przypadku podejrzenia, że podopieczny jest ofiarą przemocy ze strony pracownika placówki:
- Osoba podejrzewająca krzywdzenie podopiecznego w placówce zgłasza problem kierownikowi lub dyrektorowi.
- Kierownik podejmuje działania w celu zbadania sprawy: rozmowa z dzieckiem, rozmowa z pracownikiem na temat podejrzenia krzywdzenia, rozmowa z pracownikami placówki na temat zdarzenia, obserwacja pracownika itd.
- Kierownik powiadamia rodziców lub prawnych opiekunów ucznia.
- Kierownik placówki po potwierdzeniu informacji podejmuje działania zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa ogólnego.
- W zależności od sytuacji kierownik informuje rodziców i dziecko o poczynionych ustaleniach i możliwych formach pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
- Procedura postępowania w przypadku krzywdzenia dziecka przez inne dzieci:
- Bezpośrednia, natychmiastowa reakcja pracowników placówki na akty agresji i przemocy, przerwanie agresji lub przemocy.
- Rozmowa wychowawcy lub kierownika z ofiarą i sprawcą przemocy, nakłonienie sprawcy do zadośćuczynienia.
- Jeżeli stan podopiecznego wskazuje na zagrożenie jego zdrowia lub życia kierownik lub wychowawca wzywa pomoc medyczną (po wcześniejszym powiadomieniu opiekunów prawnych).
- Jeżeli akty agresji i przemocy nie są incydentalne wychowawca lub kierownik placówki przeprowadzają rozmowę z krzywdzonym dzieckiem (gdzie, kiedy dochodzi do zdarzeń, jaka jest ich częstotliwość itd.), rozmawiają ze sprawcą/sprawcami oraz z ewentualnymi świadkami.
- Wychowawca lub kierownik zawiadamia lub wzywa do placówki opiekunów prawnych krzywdzonego dziecka i sprawcy/sprawców (jeśli, wymaga tego sytuacja po ustaleniu okoliczności zdarzenia).
- Podopiecznemu będącemu ofiarą oraz sprawcą przemocy zapewnia się pomoc psychologiczno-pedagogiczną zgodnie z jego potrzebami.
- Dziecko będące sprawcą przemocy obejmuje się stałą opieką i kontrolą wychowawcy lub kierownika.
- Z podopiecznymi, którzy byli świadkami przemocy (jeśli wymaga tego sytuacja) kierownik lub wychowawca omawia przebieg zdarzenia ukierunkowując rozmowę na to, jak sobie radzić w trudnych sytuacjach, jak reagować na krzywdzenie i komu zgłaszać, gdy dochodzi do takiego krzywdzenia. Jeśli problem dotyczy danej grupy rówieśniczej kierownik lub wychowawca przeprowadzają dodatkowe zajęcia dotyczące przemocy i radzenia sobie z agresją oraz rozwiązywaniem konfliktów. Działania koordynuje i monitoruje wychowawca lub kierownik.
- W przypadku, gdy sprawca agresji/przemocy jest nieznany kierownik lub wychowawca po rozpoznaniu sprawy informuje opiekunów prawnych poszkodowanego dziecka o możliwości zawiadomienia policji lub sam zawiadamia policję.
- Procedura postępowania w przypadku ujawnienia cyberprzemocy:
- Wychowawca lub inna osoba posiadająca wiedzę o zdarzeniu informuje o tym fakcie kierownika lub dyrektora placówki.
- Osoba, której zgłoszono zdarzenie zobowiązana jest:
- wyjaśnić zdarzenie i ewentualnie ustalić sprawcę,
- porozmawiać z poszkodowanym dzieckiem (zapewnić wsparcie psychiczne, poradę),
- porozmawiać ze sprawcą, ustalić okoliczności zajścia, zobowiązać dziecko do zaprzestania takiego postępowania i usunięcia materiałów z sieci,
- powiadomić opiekunów poszkodowanego wychowanka o zdarzeniu,
- powiadomić opiekunów sprawcy o zajściu, omówić z nimi zachowanie dziecka,
- zaproponować pomoc psychologiczno-pedagogiczną podopiecznym (poszkodowany, sprawca), jeżeli jest taka potrzeba.
- W przypadku, gdy sprawca nie stosuje się do ustaleń i jeśli dziecko jest nadal krzywdzone kierownik podejmuje stosowne działania prawne.
- W przypadku, gdy sprawca cyberprzemocy jest nieznany kierownik lub wychowawca po rozpoznaniu sprawy informuje opiekunów prawnych poszkodowanego ucznia o możliwości zawiadomienia policji.
- Procedura postępowania wobec podopiecznego z zaburzeniami psychicznymi, który zachowuje się agresywnie w stosunku do innych lub siebie:
- Wychowawca zostawia grupę pod opieką innego wychowawcy lub pracownika placówki i izoluje dziecko od grupy.
- Wychowawca informuje o zaistniałym fakcie lub zdarzeniach kierownika placówki.
- Kierownik po zbadaniu okoliczności zdarzenia informuje dyrektora Ośrodka (jeśli sytuacja tego wymaga).
- Jeśli stan zdrowia dziecka lub podopiecznych wskazuje na zagrożenie zdrowia lub życia kierownik lub inny pracownik placówki wzywa pomoc medyczną (po wcześniejszym powiadomieniu opiekunów prawnych).
- Wychowawca grupy rówieśniczej lub kierownik przeprowadzają rozmowę z poszkodowanym dzieckiem, sprawcą oraz ewentualnymi świadkami.
- W razie potrzeby wychowawca lub kierownik zawiadamia i wzywa do placówki prawnych opiekunów chorego dziecka i poszkodowanego.
- Jeśli opiekunowie prawni współpracują z placówką ustala się działania wobec chorego dziecka.
- Wobec poszkodowanego podopiecznego ustala się formy wsparcia dostosowane do jego potrzeb i sytuacji.
- Działania koordynuje i monitoruje kierownik.
- Jeśli opiekunowie prawni nie współpracują z placówką lub podjęte działania są nieskuteczne, a akty agresji są częste kierownik placówki powiadamia policję.
Rozdział IV
Zasady ochrony danych osobowych i wizerunku małoletniego
- Dane osobowe małoletniego podlegają ochronie zgodnie z Polityką Bezpieczeństwa Ośrodka św. Jacka z dn. 22.05.2018r. (z późniejszymi zmianami) na zasadach określonych w Ustawie z dna 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych oraz Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych):
- kierownik i pracownicy placówki mają obowiązek zachowania tajemnicy danych osobowych, które przetwarzają oraz zachowania w tajemnicy sposobów zabezpieczenia danych osobowych przed nieuprawnionym dostępem;
- dane osobowe podopiecznego są udostępniane wyłącznie osobom i podmiotom uprawnionym na podstawie odrębnych przepisów;
- pracownicy placówki są uprawnieni do przetwarzania danych osobowych dziecka i udostępnienia tych danych w ramach zespołu pracowniczego;
- pracownicy placówki są zobligowani do nieprzesyłania mailowo danych osobowych.
- W celu realizacji materiału medialnego można udostępnić mediom wybrane pomieszczenia placówki. Decyzję w sprawie udostępnienia pomieszczenia podejmuje Dyrektor Ośrodka.
- Dyrektor Ośrodka, podejmując decyzję, o której mowa w punkcie poprzedzającym, poleca kierownikowi przygotować wybrane pomieszczenie w celu realizacji materiału medialnego w taki sposób, by uniemożliwić filmowanie przebywających na terenie placówki podopiecznych.
- Pracownicy placówki uznając prawo podopiecznego do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewniają ochronę wizerunku dziecka:
- Pracownikom placówki nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku podopiecznego (tj. filmowanie, fotografowanie) na terenie świetlicy bez pisemnej zgody opiekuna prawnego.
- Pracownicy placówki, w wyjątkowych i uzasadnionych sytuacjach, mogą skontaktować się z opiekunami prawnymi dziecka i zapytać ich o zgodę na podanie jego danych kontaktowych przedstawicielom mediów. W przypadku wyrażenia zgody, pracownicy placówki podają przedstawicielowi mediów dane kontaktowe do opiekuna prawnego małoletniego.
- W celu uzyskania zgody opiekuna prawnego na utrwalanie wizerunku podopiecznego, pracownik placówki może skontaktować się z opiekunem prawnym i ustalić podpisanie dokumentu zgody na udzielenie wizerunku zgodnie z dokumentacją wewnętrzną placówki.
- Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych opiekuna prawnego bez wiedzy i zgody tego opiekuna.
- Jeżeli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda opiekunów prawnych na utrwalanie wizerunku podopiecznego nie jest wymagana.
- Zdjęcia nie będą publikowane, jeśli dziecko nie wyrazi zgody.
- Upublicznienie przez pracowników placówki wizerunku dziecka utrwalonego w jakiejkolwiek formie (tj. fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga pisemnej zgody opiekuna prawnego podopiecznego.
- Przed utrwaleniem wizerunku podopiecznego należy dziecko oraz opiekuna prawnego poinformować o tym, gdzie będzie umieszczony zarejestrowany wizerunek i w jakim kontekście będzie wykorzystywany w celach promocyjnych.
Rozdział V
Procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi w Internecie oraz utrwalonymi w innej formie
- Placówka umożliwia dostęp do Internetu pracownikom i podopiecznym w czasie zajęć i poza nimi.
- Korzystanie przez podopiecznych z Internetu odbywa się pod nadzorem pracowników świetlicy. Ma on obowiązek informowania dzieci o zasadach bezpiecznego korzystania z Internetu. Pracownik placówki czuwa także nad bezpieczeństwem korzystania z Internetu przez podopiecznych podczas zajęć.
- Placówka zapewnia stały dostęp do materiałów edukacyjnych dotyczących bezpiecznego korzystania z Internetu przy komputerach, z których możliwy jest dostęp do sieci.
- Pracownik placówki zobowiązany jest raz w miesiącu sprawdzić czy na komputerach z dostępem do Internetu nie znajdują się niebezpieczne treści.
- W przypadku znalezienia niebezpiecznych treści, wyznaczony pracownik placówki ustala, kto korzystał z komputera w czasie ich wprowadzenia. Informację o dziecku, które korzystało z komputera przekazuje kierownikowi.
- Kierownik przeprowadza z dzieckiem, o którym mowa w punkcie poprzedzającym, rozmowę na temat bezpieczeństwa w Internecie. Jeżeli w wyniku przeprowadzonej rozmowy uzyska informacje, że dziecko jest krzywdzone, podejmuje działania według Standardów Ochrony Małoletnich.
Rozdział VI
Zasady ustalenia planu wsparcia dziecka po ujawnieniu krzywdy
- Zauważenie sygnałów krzywdzenia i zainicjowanie działań interwencyjnych we współpracy z innym służbami działającymi w lokalnym systemie pomocy.
- Podjęcie współpracy z rodzicami w celu powstrzymania krzywdzenia dziecka i rozwiązywania jego problemów.
- W uzasadnionych przypadkach podjęcie działań prawnych (zawiadomienie sądu rodzinnego, policji lub prokuratury).
- Objęcie dziecka na terenie placówki konieczną pomocą psychologiczno-pedagogiczną.
- Pokierowanie opiekunów prawnych dziecka do instytucji świadczących specjalistyczną pomoc dzieciom.
Rozdział VII
Zasady aktualizacji Standardu Ochrony Małoletnich oraz zakres kompetencji osób odpowiedzialnych za przygotowanie personelu Ośrodka do stosowania Standardów Ochrony Małoletnich
- Procedura aktualizowania Standardu odbywa się nie rzadziej niż raz na 2 lata.
- Personel zostanie zaznajomiony z Polityką Ochrony Małoletnich. Znajomość i zaakceptowanie zasad są potwierdzone podpisaniem oświadczenia. Załącznik nr 4
- Osoby odpowiedzialne za Politykę ochrony dzieci w Ośrodku św. Jacka:
- Dyrektor Ośrodka św. Jacka,
- kierownik Świetlicy św. Agaty,
- kierownik Świetlicy św. Barbary,
- kierownik Świetlicy św. Brata Alberta,
- kierownik Świetlicy św. Jacka,
- kierownik Świetlicy św. Wojciecha.
- Osoba wyznaczona monitoruje realizację Standardów, reaguje na ich naruszenie oraz koordynuje zmiany w Standardach prowadząc równocześnie rejestr zgłoszeń i proponowanych zmian.
- Osoba wyznaczona do monitorowania przeprowadza wśród personelu przynajmniej raz na dwa lata ankietę monitorującą poziom realizacji Polityki. Wzór ankiety stanowi Załącznik nr 5 i nr 6 do niniejszej Polityki.
- Po przeprowadzonej ankiecie, osoba odpowiedzialna opracowuje wypełnione ankiety oraz sporządza z nich raport, który przedstawia Dyrektorowi Ośrodka.
- W ankiecie pracownicy mogą proponować zmiany Standardów oraz wskazywać naruszenia Standardów.
- Osoby wyznaczone wprowadzają do Polityki niezbędne zmiany i ogłaszają personelowi, dzieciom i ich opiekunom nowe brzmienie Polityki.
Rozdział VIII
Zasady udostępniania rodzicom i podopiecznym Standardów do zapoznania się z nimi i ich stosowania
- Dokument „Standardy Ochrony Małoletnich” jest dokumentem ośrodka ogólnodostępnym dla personelu, podopiecznych oraz ich opiekunów.
- Dokument opublikowany jest na stronie internetowej Ośrodka św. Jacka.
- Wychowawca daje opiekunowi do podpisania oświadczenie, że zapoznał się ze Standardami. Załącznik nr 4 i nr 7.
- Wychowawcy przeprowadzą zajęcia, na których podopieczni zapoznają się ze Standardami oraz omówione zostaną one w taki sposób, aby podopieczni mogli je zrozumieć niezależnie od wieku i sprawności intelektualnej.
- Polityka wchodzi w życie z dniem jej podpisania.
Ogłoszenie następuje w sposób dostępny dla personelu Ośrodka, dzieci i ich opiekunów, w szczególności poprzez wywieszenie w miejscu ogłoszeń dla personelu lub poprzez przesłanie jej tekstu drogą elektroniczną oraz poprzez zamieszczenie na stronie internetowej i wywieszenie w widocznym miejscu w siedzibie, również w wersji skróconej, przeznaczonej dla dzieci.